Gezocht: erfgoed over WOII in Antwerpen

De Tweede Wereldoorlog heeft een enorme impact gehad op Antwerpen. Door de haven is Antwerpen militair strategisch belangrijk en is het een diverse metropool, met een grote Joodse aanwezigheid. De militaire aanvallen doden duizenden burgers en creëren een klimaat van angst. De Duitse bezetting verdeelt de stadsbevolking van 1940 tot 1944.

Hoe veranderde het schoolleven, het leven van kinderen en het verenigingsleven vanaf 1940? Wat gebeurde er met je werk of je bedrijf tijdens de oorlog? Hoe ging jij of je familie om met de Duitse bezetter, in het begin van de oorlog en later? Welke vervolging of welk geweld maakte jouw familie mee? Hoe kwamen stadsbewoners aan eten? Wat gebeurde er met familierituelen als geboorte, huwelijk en overlijden?

Jouw oorlogserfgoed

• Maakte je zelf de oorlog in Antwerpen mee? Vertel ons dan je verhaal, want dan ben jij een van de laatste getuigen.
• Maakten je ouders, grootouders of andere familieleden de oorlog mee?  Dan bewaar je misschien nog hun foto’s, documenten, een brief, een dagboek of voorwerpen over de oorlog?

Het MAS is op zoek naar dit persoonlijk oorlogserfgoed. Het MAS zal dit erfgoed registreren en mogelijk later gebruiken in de expo. Of je kan het ook schenken. Dan wordt het opgenomen in de collectie van het MAS (of een andere collectie) en goed bewaard voor de komende generaties.

We zoeken in het bijzonder naar:

• Familiefoto’s van vlak voor, tijdens en na de oorlog (periode 1938-1947);
• Foto’s en documenten over jeugdkampen, culturele en sportieve activiteiten, verenigingen, partijen, ontspanning …;
• Klasfoto’s en documenten van je school tijdens de oorlog;
• Foto’s van je straat en winkels in Antwerpen tijdens de oorlog;
• Foto’s en documenten van je werk of bedrijf tijdens de oorlog;
• Foto’s en documenten van de plaats waar jij of jouw familie heen vluchtte;
•  Getuigenissen en documenten van gevangenschap en vervolging;
• Foto’s van je eigen militaire dienst tijdens de oorlog;
• Foto’s en getuigenissen over de Bevrijding in 1944 en het oorlogseinde in 1945;
• Foto’s van de oorlogsschade die je familie leed door bombardementen en ander geweld;
• Dagboeken, maar ook brieven of poëziealbums;
• Privé-documenten zoals officiële oproepen, diploma’s, prijzen  …;
• Gebruiksvoorwerpen die typisch waren tijdens de oorlog (voor voedselvoorziening, smokkel, clandestien radio beluisteren e.a.);
• Herinneringen aan of getuigenissen  over al het bovenstaande.

Lees hier welke objecten en getuigenissen het MAS toegestuurd krijgt 

Foto 8 mei 1945: Antwerpenaren verzamelen massaal op de Grote Markt om het einde van de Tweede Wereldoorlog te vieren. Louis Thijs fotografeerde het feest vanuit zijn huis op Grote Markt 20. Kleinzoon Erwin Maurissen bezorgde de foto aan het MAS.	Oorlogsgetuigenis: Agnes De Sutter (°1929) vertelt hoe ze als 12 jarig meisje het begin van de oorlog ervaren heeft. (uit het interview van Karel Van Bellingen met zijn grootmoeder) “En dan heeft bompapa ons gezegd: ’t Is oorlog … en uitgelegd wat oorlog was, uitgelegd zodat we dat op onze leeftijd toch zouden kunnen begrijpen. We waren nog klein, tien, twaalf en 14 jaar. “	Radio-ontvanger van de weerstand: Deze radio-ontvanger van het verzet zit al langer in de MAS collectie. Maar er zijn nog veel vragen. Mogelijk kan jij meer vertellen over het gebruik ervan, door wie ... tijdens de oorlog?

Hoe kan je ons helpen?

• Stuur een mail naar: mas@antwerpen.be of via 03 338 44 00 (di – zo, 10 – 17u). en wij nemen contact met je op.
• Heb je een interessant voorwerp of verhaal, dan nodigen we je uit, ofwel in het MAS, ofwel op een van de thematische registratiedagen in de districten (een overzicht vind je hieronder). Experten zullen de objecten mee helpen beoordelen, inscannen en beschrijven.
• Zijn de voorwerpen geschikt voor de MAS-expo, dan maken we later een afspraak met jou voor een eventuele bruikleen of schenking. De expo is voorzien voor 2023.

Het MAS en zijn partners danken je alvast hartelijk voor je bijdrage aan het onderzoek naar en de bewaring van (tastbare) herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog in Antwerpen.

Ronde door de districten

De expo 'Vreugde & Verdriet' van het Vredescentrum krijgt in het najaar een pop-up versie en reist rond naar alle districten. Het MAS volgt deze expo en organiseert in elk district registratiedagen.  Tijdens deze zitdagen kun je, op afspraak, je erfgoed tonen en toelichten. Het MAS interviewt je en maakt foto's of een scan van de documenten en objecten. Een expert staat het MAS team bij in functie van de beoordeling van het erfgoed.

Om de registratiedagen coronaproof te laten doorgaan, werken we enkel op afspraak. Tussen de afspraken in, maken we de ruimte klaar om een volgende afspraak veilig te laten doorgaan. 
Het zal dus niet mogelijk zijn om op deze dagen gewoon binnen te wandelen met een object of verhaal.

Ontdek wanneer onze ronde in jouw district plaatsvindt 

Samen met partners

Voor dit registratieproject werkt het MAS samen met het Vredescentrum en met de districten van Antwerpen. Deze oproep en de tentoonstelling passen in het kader van Antwerpen Herdenkt.

Het MAS bouwt verder op eerdere onderzoeks- en inzamelprojecten en kan rekenen op de samenwerking met erfgoedpartners, academische partners en gemeenschappen:

Stadsarchief Antwerpen, Bunkermuseum Antwerpen, Stampe & Vertongen Vliegtuigmuseum, cegesoma/Rijksarchief, Rijksarchief Antwerpen, de heemkringen van Berchem, Be-Za-Li, Borgerhout, Deurne, Merksem, Hoboken, Wilrijk, het Documentatiecentrum Antwerpse Noorderpolders (DAN) Ekeren, Universiteit Antwerpen, Universiteit Gent, Kazerne Dossin, Fort van Breendonk (War Heritage Institute), Legermuseum (War Heritage Institute), Archief en Documentatiecentrum Vlaams Nationalisme (ADVN), Vredescentrum Antwerpen, Vredesinstituut Vlaanderen, netwerken verbonden met de geschiedenis van verzet, collaboratie en Jodenvervolging, …